İşçi işyerinde 1 yılı aşkın bir süredir çalışıyor olsa dahi haklı bir sebebin varlığına dayanmadan işten ayrılırsa, çalıştığı süre ne olursa olsun kıdem tazminatı talebinde bulunmaya hak kazanamaz. Öte yandan söz konusu haklı sebeplerin varlığı halinde işçi istifa etmiş olsa dahi kıdem tazminatı talep edebilecektir. Peki nedir bu haklı sebepler?
İŞÇİNİN KIDEM TAZMİNATI ALABİLMESİNİN KOŞULLARI NELERDİR ?
İşçi aynı işverene bağlı çalışma süresinin en az 1 yıl olması koşulunda ve aşağıda bahsettiğimiz durumların varlığı halinde işçi işyerinden kendi isteğiyle ayrılmış olsa dahi kıdem tazminatına hak kazanabilecektir.
1) Sağlık Sebebiyle Fesih Hali
İş Kanunu’nda belirtildiği üzere iş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa işçi, iş akdini feshedebilir. Bu sebeple yapılan fesih işleminin ispatı tam teşekküllü devlet hastaneleri veya üniversite hastanelerinden alınan rapor ile yapılabilir.
2) İşveren Tarafından İyi Niyet, Ahlak Kurallarına Aykırılık ve İşçi Aleyhine Suç İşlenmesi Hali
İşveren tarafından işçiye yönelik tehdit, hakaret, taciz, mobbing gibi hareketlerin varlığı halinde veya işçiye ya da işçinin herhangi bir yakınına karşı suç işlenildiği takdirde, işçi sözleşmesini feshedebilecek ve kıdem tazminatına hak kazanacaktır.
3) İşçinin Alacaklarının Ödenmemesi Hali
İşçi, herhangi bir alacağının ödenmemesi veya sürekli olarak geç ödenmesi halinde, iş sözleşmesini feshederek kıdem tazminatı almaya hak kazanacaktır.
4) Askerlik Görevi Hali
İşçi zorunlu askerlik görevini yerine getirmek amacıyla iş sözleşmesini feshedebilir ve kıdem tazminatı alabilir.
5) İşçinin Emeklilik Hali
İşçi emekli olması durumunda da kıdem tazminatı talep edebilecektir.
6) Kadın İşçinin Evliliği Hali
Kadın işçi, evlendiği tarihten itibaren 1 yıl içerisinde evlilik sebebiyle sözleşmesini feshettiği takdirde kıdem tazminatı talep etmeye hak kazanacaktır.
7) İş Koşullarında Esaslı Değişiklik Hali
Makul olmayan uzaklıktaki bir başka işyerine nakil, işin niteliğinde değişiklik, ücret değişikliği, işçinin iş yerindeki pozisyonunun değişimi vb. esaslı değişiklik hallerine örnek olarak verilebilir. Bu gibi durumlarda işçinin haklı sebeple fesih hakkı ve kıdem tazminatı isteyebilme hakkı doğar.
8) Sendika Yöneticisi Olma Hali
İşçinin sendika yöneticisi olduğu durumda sözleşmesini feshederek kıdem tazminatı talep edebilme hakkı mevcuttur.
9) İzin Kullandırılmama Hali
İşçi, resmi tatiller, dini bayramlar ve izin günlerinde zorla çalıştırılıyorsa, yıllık izin hakkının kullandırılmasına müsaade edilmiyorsa vb. durumlarda sözleşmesini haklı sebeple feshedip kıdem tazminatına hak kazanabilecektir.
10) İşçinin Ölümü Hali
İşçinin hangi sebeple hayatını kaybettiğine bakılmaksızın, geriye kalan mirasçıları işverenden kıdem tazminatı talep edebilecektir.
Zamanaşımı
İşçi sözleşme fesih tarihinden itibaren 5 yıl içerisinde kıdem tazminatı talebinde bulunmalıdır. Aksi halde bu hakkı zamanaşımına uğrar ve birdaha talepte bulunamaz.
