Torbalı Devlet Hastanesi’nde görevli Diyetisyen Saire Demir, ‘Dünya Diyabet Günü’ hakkında açıklamalarda bulundu. Hastane personelleri, hastane çevresinde yürüyüş düzenleyerek diyabetin önemine dikkat çekildi
Diyetisyen Demir, yaptığı açıklamalarda şu ifadelere yer verdi; “Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Uluslararası Diyabet Federasyonu (IDF) önerileri ile 1991 yılından başlayarak diyabetin önemine dikkat çekmek ve hastalık hakkında farkındalığını artırmak amacı ile 14 Kasım günü ‘Dünya Diyabet Günü’ olarak çeşitli etkinliklerle kutlanmaktadır. 14 Kasım; 1921 yılında insülini keşfederek o zamana kadar ölümcül bir hastalık olarak kabul edilen ‘Tip 1 Diyabet’ e yakalanmış hastaların yaşamını kurtaran Dr. Frederic Banting’ in doğum günüdür.
Diyabet, M.Ö. 1500’lü yıllardan beri bilinen ve kan glukozunu düzenleyen insülin hormonunun mutlak veya göreceli eksikliği sonucu ortaya çıkan kronik bir hastalıktır. 2000’li yıllardan bu yana diyabet bulaşıcı bir hastalık olmadığı halde salgın boyutunda arttığı için DSÖ tarafından “epidemik” hastalık olarak kabul edilmekte ve son yıllarda tüm dünyada artış kaydedildiği için diyabet pandemisinden bahsedilmektedir. Bu sebeple 2000’li yıllardan bu yana DSÖ ve IDF gibi kurumlar dünyada diyabet epidemiyolojisi ile ilgili verileri toplamakta ve düzenli aralıklarla yayınlamaktadır.
Obezite, dengesiz beslenme, hareketsiz yaşam, yüksek tansiyon, aile öyküsü, nüfusun yaşlanması, hızlı kentleşme, stres dünyada diyabet epidemisinin artışından sorumlu en önemli nedenler olarak karşımıza çıkmaktadır.
Diyabetin Hangi Tipleri Vardır?
Tip 1 diyabet: Genellikle çocukluk ve ilk gençlik yıllarında başlar, tanıdan itibaren mutlaka insülin kullanılması gerekir. Ancak son 15-20 yıldan beri erişkin yaşta başlayan tip 1 diyabet vakaları da artmaya başlamıştır.
Tip 2 diyabet: Daha ileri yaşlarda (35 yaş ve üzerinde) başlar. Ortaya çıkışında sağlıksız yaşam biçimi davranışları ve aile öyküsünün etkili olduğu, yaşam tarzı değişikliği (beslenme, egzersiz) ve antihiperglisemik ilaçlarla (oral antidiyabetikler, insülin ve GLP-1 analogları vb.) ile tedavi edilebilen bir hastalıktır.
Gebelik diyabeti (gestasyonel diyabet): Gebelikte ortaya çıkan ve doğumla birlikte düzelen diyabet şeklidir. Çoğu kez gebeliğin son 3 ayında ortaya çıkar ve genellikle doğumdan sonra düzelir. Sonraki gebeliklerde tekrarlama riski yüksektir. Çeşitli toplumlarda gebelerin %3-14’ünde görüldüğü bildirilmiştir. Gebelik diyabeti öyküsü olan kadınlar ileriki yaşamlarında tip 2 diyabetli olmaya adaydır. Bu nedenle diyabet önleme programlarına öncelikli olarak alınması gereken risk grubudur.
Özel diyabet formları: Hiperglisemiye sebep olan ilaçlar, enfeksiyonlar veya diyabetin de görülebildiği özel genetik sendromlar ve nadir hastalıkları olan kişilerde görülen özel diyabet formlarıdır.
Kimler Diyabet Açısından Yüksek Risklidir?
- Birinci derece akrabalarında diyabet bulunan,
- Fazla kilolu veya obez olan, sık acıkan ve hızlı kilo alan,
- Dengesiz ve sağlıksız beslenen,
- Fiziksel olarak inaktif yaşayan,
- Kan basıncı yüksek olan,
