İzmir’n Kemalpaşa fayında 4,5 metre derinliğinde hendek açıp, inceleme yapan bilim insanları, fayın geçmişte 4 yıkıcı deprem ürettiğini tespit etti. Prof. Dr. Hasan Sözbilir, “Bu fay 24 kilometre uzunluğunda. 6.7’ye varan deprem üretebilir. Deprem olduğunda yıkıcı bir nitelik taşıyacaktır. İzmir’de 6’yı geçtikten sonra can ve mal kaybı başlıyor. Dolayısıyla bu fay kırıldığında can ve mal kaybı yaşanacaktır” dedi. Bu durum, Kemalpaşa’nın komşu ilçesi olan Torbalı’da da büyük endişe yarattı.
DEPREM araştırma uzmanları, bugüne kadar üzerinde çalışma yapılmayan Kemalpaşa fayında bir yıllık arazi çalışmasının ardından, 4,5 metre derinliğinde hendek açıp, incelemelerde bulundu. Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü (DAUM) Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Afyon Kocatepe Üniversitesi Deprem Uygulama Araştırma Merkez Müdürü Prof. Dr. Çağlar Özkaymak, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi’nden Doç. Dr. Fikret Koçbulut, AFAD Deprem ve Risk. Azaltma Genel Müdürü Orhan Tatar, Çukurova Üniversitesinden Doç. Dr. Mehmet Yüksel ve DEÜ’den Araştırma Görevlisi Dr. Mustafa Softa aylar süren çalışmalar yaptı. Fayın diri fay olup olmadığı, geçmiş dönemde en çok kaç büyüklüğünde deprem ürettiği, yakın zamanda deprem üretip üretmeyeceği konuları araştırıldı.
‘İZMİR’DEKİ 17 FAYI ÇALIŞMAYA BAŞLADIK’
YAPILAN bilimsel çalışma hakkında bilgi veren DEÜ DAUM Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir, “Kemalpaşa fayı, Türkiye’deki 485 diri faydan biri. İzmir ve çevresinde tarihsel dönemde yıkıcı depremler olduğunu biliyoruz. Can ve mal kayıpları yaşanmış ama buna yol açan fayların hangisi olduğu belli değil. Bu, geçmişte olan depremleri hangi fayın ürettiğini öğreneceğimiz ilk çalışma olacak. Bunun için de İzmir’deki 17 fayı çalışmaya başladık. 5’ini geçmiş yıllarda çalışmıştık. Şu anda 10’unu TÜBİTAK projesi kapsamında çalışmaya başladık” dedi.
‘4 YIKICI DEPREM OLMUŞ’
KEMALPAŞA fayının önemli bir özelliğini anlatan Prof. Dr. Hasan Sözbilir, “Kemalpaşa ilçesi bu fayın üzerinde. Etki alanında, çok geniş bir yerleşim yeri var. İzlenebilen, haritaya işlenebilen ve belli ölçekte önlem alınabilen bir fay. Dolayısıyla bu fayın deprem tehlikesini ortaya koymamız gerekiyor. Bu fayın geçmişte kaç yılda bir deprem ürettiğini, yakın gelecekte deprem üretip üretmeyeceğini inceleyeceğiz. Yaptığımız çalışmada fayın üzerinde geçmişe ait 4 yıkıcı deprem gerçekleştiğini gördük. Aldığımız örneklere göre de yakın gelecekte yıkıcı bir deprem üretip üretmeyeceğini göreceğiz. Bu fay 24 kilometre uzunluğunda. 6.7’ye varan deprem üretebilir. Deprem olduğunda yıkıcı bir nitelik taşıyacaktır. İzmir’de 6’yı geçtikten sonra can ve mal kaybı başlıyor. Dolayısıyla bu fay kırıldığında can ve mal kaybı yaşanacaktır. Burada açtığımız hendekte 4 yıkıcı deprem tespit ettik. Bunlar 10 bin yılda gerçekleşti. Dolayısıyla 2,5 milyon yılda bir ortalama yıkıcı deprem gerçekleşiyor. Bunların kesin tarihini belgelemek için de örnekleme çalışması yapıyoruz” diye konuştu.
‘GEREKLİ ÖNLEMLERİN ALINMASI SAĞLANMALIDIR’
AFYON Kocatepe Üniversitesi Deprem Uygulama Araştırma Merkez Müdürü Prof. Dr. Çağlar Özkaymak ise “Kemalpaşa bölgesine baktığımızda çok hızlı bir yapılaşma görüyoruz. Organize Sanayi Bölgesi’nin olduğunu gözlemliyoruz. Bu fay uzun süredir sismik anlamda sessizdir. Gelecek yıllarda deprem üretme potansiyeli olan bir faydır. Bu nedenle Kemalpaşa fayını önemsiyoruz. Yaptığımız çalışmanın sonuçları bölgede yapılacak, afet risk azaltma planına yönelik katkı sağlayacak bilgiler verecek. Araştırmamızın sonuçları afet risk azaltma planı için çok önemli. Kahramanmaraş depremleri de bunu bizlere gösterdi. Yapacağımız her türlü yer seçiminde, deprem zararlarını minimuma indirebilmemiz için en önemli şeyin yer seçimi olduğunu bir kez daha ortaya koymuş olduk. Fayın deprem üretme potansiyelinin önemli olduğunu gördük. Bu fayın deprem üretme potansiyeli eğer yüksek ise mutlaka burada gerekli önlemlerin alınması sağlanmalıdır” ifadelerini kullandı.
