Uygulamada sıklıkla karşılaşılan bir suç tipi olan hakaret suçu Türk Ceza Kanunu’nun 125. Madde ve devamında Şerefe Karşı Suçlar başlığı altında düzenlenerek hüküm altına alınmıştır. Yine genel anlamda hakaret suçu haricinde kanun kapsamında Cumhurbaşkanı’na hakaret, kişinin hatırasına hakaret gibi özel olarak düzenlenmiş hakaret suçları da bulunmaktadır.
Hakaret suçu bir kimseye onur şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat etmek veya sövmek suretiyle gerçekleşen bir suçtur. Hakaret suçunun hüküm altına alınmasıyla korunmak istenen amaç kişin onuru, şeref ve saygınlığıdır Bu suç tipi iki farklı şekilde karşımıza çıkabilmektedir. Bunlardan biri sövme yoluyla işlenebilen hakaret suçu diğer ise somut olgu isnadı yoluyla hakaret suçudur. Bu tip hakaret eylemlerinde ise yer-zaman-mekan gibi ayrıntılar belirtilerek kişiye somut bir fiil veya olgu isnad edilmesi sonucu bu olgunun/fiilin kişinin onur şeref ve saygınlığını zedeleyici niteliği mevcut olduğu takdirde hakaret suçu oluşacaktır. Yine suçun oluşması için olayın gerçek olup olmamasının bir etkisi bulunmamakla birlikte, basının haber yapma hakkı, eleştiri hakkı gibi hususlar çerçevesinde bazı durumlarda hukuka uygunluk sebeplerinden dolayı eylemi gerçekleştiren cezalandırılmayacağı gibi TCK 127’de de izah edildiği üzere somut olgu isnadının bir suç teşkil etmesi durumunda bu suç ispatlandığı ve isnad edilen hakkında kesinleşmiş bir mahkumiyet kararı verildiği takdirde suçun maddi unsuru oluşmayacaktır.
Hakaret suçunun ispatı çeşitli yollarla mümkün olmakla birlikte örneklerle anlatacak olursak; mektup, telefon üzerinden gönderilen mesaj, whatsapp, e-posta gibi çeşitli yazışma yöntemleriyle veya güvenlik kamerası kayıtlarıyla ispat anlamında geçerli olabildiği gibi, tanıklar huzurunda gerçekleşmesi durumunda tanıkla ispatı da mümkündür. Kişinin rızası olmadan alınan ses kayıtları ise hukuka aykırı delil olarak nitelendirilebileceğinden, bu delillerin kullanılabilmesi mağdurun suça ilişkin başka bir delil elde etme imkanının bulunup bulunmamasına göre değerlendirme yapılmasını gerektirmektedir. Hakaret suçunda bu tip delillerin kullanılıp kullanılamayacağı öğretide ve yüksek mahkeme kararlarında tartışmalıdır.
Bu suçu işleyen kişilere karşı 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezası verileceği kanun kapsamında hüküm altına alınmıştır. Ancak suçu ağırlaştıran bir durumun mevcudiyeti durumunda nitelikli halden kaynaklı verilecek cezalar ağırlaştırılabileceği gibi hafifletici sebeplerin varlığı durumunda verilecek ceza azaltılabilir hatta cezaya hükmolunmayadabilir. Ayrıca belirtmek gerekmektedir ki; söz konusu hakaret suçlarının en yaygın olanı şu sıralar sosyal medya üzerinden (Facebook, İnstagram, Twitter vb.) işlenmektedir. Vatandaşlar yapılmış olan bir paylaşımın altına veyahut kendi sayfalarında hakarete konu olan cümleler ve kelimeler yazarak paylaşımlar yapmaktadır. Daha sonrasında bu paylaşım veya cümleler, kelimeler kendileri adına aleyhe delil olmakta ve söz konusu “hakaret suçunu” bu haliyle işlemiş olmaktadırlar.
Şikayete bağlı bir suç olup, fiilin gerçekleşmesinden itibaren 6 ay içerisinde mağdurca şikayetin gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Suçun mağduru olan kişiler doğrudan ya da avukatları aracılığıyla Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusunda bulunabilirler.
